TS.BS Phan Bích Nga, Giám đốc TT Tư vấn, Phục hồi dinh dưỡng và Kiểm soát béo phì, Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết, chiều cao trung bình của người Việt trưởng thành hiện nằm trong nhóm những nước có chiều cao thấp ở châu Á và bị các quốc gia châu Âu bỏ xa dù chương trình phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em đã triển khai nhiều chục năm.
![]() |
TS Phan Bích Nga |
Nếu so với các nước trong khu vực Đông Nam Á, chiều cao người VN chỉ nhỉnh hơn Indonesia, nam giới thấp hơn Campuchia 0,4 cm, nữ giới thấp hơn 0,2cm.
Theo bà Nga, ngoài các nguyên nhân như thiếu vi chất, môi trường ô nhiễm bụi, vi khuẩn, tác động hoá chất... có một phần do cha mẹ không nắm được 2 giai đoạn vàng tăng trưởng chiều cao của trẻ để “thúc” dinh dưỡng hợp lý. Vì trên thực tế, chiều cao mỗi người chỉ phụ thuộc 20% yếu tố di truyền.
1.000 ngày đầu đời
TS Nga cho biết, 1.000 ngày đầu đời (từ khi trẻ được mang thai đến 24 tháng tuổi) là giai đoạn vàng để phát triển chiều cao và thể chất vượt trội.
Nếu được bổ sung dinh dưỡng đúng và đủ, giai đoạn này, trẻ có thể tăng 25cm trong năm đầu tiên và 10cm mỗi năm trong 2 năm tiếp theo. Đây là giai đoạn quyết định đến 60% khả năng tăng trưởng chiều cao của trẻ trong tương lai.
Trong đó, giai đoạn trẻ nhỏ dưới 12 tháng tuổi đạt tốc độ phát triển nhanh nhất so với mọi giai đoạn khác. Trẻ có thể có cân nặng gấp đôi cân nặng sơ sinh trong vòng 4-5 tháng đầu và gấp 3 lần cân nặng sơ sinh vào cuối năm thứ nhất. Đến khi tròn 1 tuổi, chiều dài nằm (tức là chiều cao của trẻ) đã tăng gấp rưỡi so với chiều dài khi sinh.
Trẻ dưới 2 tuổi cũng là giai đoạn diễn ra sự chuyển tiếp về nuôi dưỡng (ăn dặm và sau đó dần chuyển sang ăn bữa ăn cùng gia đình), đồng thời cũng là điểm trẻ dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn, đặc biệt là tiêu chảy và viêm đường hô hấp.
Do vậy, trong giai đoạn này trẻ cần được chăm sóc cẩn thận hơn. 6 tháng đầu trẻ nên được bú mẹ hoàn toàn, từ tháng thứ 7, bắt đầu bổ sung thức ăn sệt đủ chất và tiếp tục cho bú mẹ đến 24 tháng.
Đây cũng giai đoạn trẻ có nguy cơ suy dinh dưỡng cao nhất. Những trẻ bị suy dinh dưỡng trong 2 năm đầu sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển trí não cũng như thể lực, đặc biệt là chiều cao của trẻ ở tuổi vị thành niên.
Sau 2 tuổi, tốc độ tăng trưởng không quá nhanh, khoảng 6,2 cm/năm, mật độ xương cũng chỉ tăng thêm khoảng 1% /năm ở cả bé trai và bé gái.
Tuy nhiên việc có chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng sẽ tiếp tục hỗ trợ cho sự phát triển chắc khỏe của xương là tiền đề cho sự phát triển chiều cao ở lứa tuổi dậy thì.
Giai đoạn dậy thì
Tốc độ tăng trưởng ở lứa tuổi dậy thì (12-18 tuổi) nhanh cả về chiều cao, cân nặng, ở thời điểm đỉnh có thể đạt đỉnh 10-15cm/năm.
Bắt đầu từ 10 tuổi, cứ mỗi năm bé gái tăng khoảng 10 cm chiều cao và tăng dần đến khi đạt được 15 cm một năm ở độ tuổi 12. Đỉnh tốc độ tăng trưởng của trẻ nam là 12 tuổi (10cm/ năm) và đạt tối đa đến 14 tuổi (15 cm/năm). Từ 15 tuổi ở nữ và 17 tuổi ở nam, tốc độ tăng trưởng sẽ giảm dần.
![]() |
Bắt đầu từ 10 tuổi, chiều cao của trẻ bắt đầu tăng mạnh và có thể đạt đỉnh 15cm/năm |
Giai đoạn từ 8-17 tuổi sẽ quyết định 23% chiều cao ở người trưởng thành. Kích thước xương, khối lượng xương và mật độ chất khoáng ở mỗi xương tăng lên khoảng 4% mỗi năm tính từ giai đoạn trẻ 8 tuổi cho đến qua giai đoạn vị thành niên.
Do đó, giai đoạn này trẻ cần được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng chính để tăng trưởng và phát triển gồm protein, sắt, canxi, vitamin A, vitamin D, iot và kẽm. Ngoài ra, còn có vai trò của hormone GH và các hormone sinh dục.
Trong giai đoạn này, cơ thể có nhiều tiềm năng để khắc phục các tình trạng chậm phát triển do thiếu dinh dưỡng ở các giai đoạn trước.
Tuy nhiên TS Nga lưu ý, việc dùng thuốc thay thế hormone chỉ sử dụng trong những trường hợp trẻ đã được thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng chặt chẽ để chẩn đoán xác định, tuyệt đối không tự ý dùng sẽ không có tác dụng và gây nguy hiểm đến tính mạng.
Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy, ở những năm tiếp theo, khi cơ thể được ăn uống hợp lý, tích cực rèn luyện thể dục thể thao trong môi trường và lối sống lành mạnh, chiều cao vẫn tiếp tục tăng ít cho đến 25 tuổi ở nữ giới và 28 tuổi ở nam giới.
Việt Nam đưa ra mục tiêu tăng chiều cao trung bình thêm 4cm trong 13 năm tới để bắt kịp các nước trong khu vực.
" alt=""/>Muốn con cao lớn, đặc biệt chăm tốt 2 giai đoạn nàyTổng cục Hải quan vừa có chỉ đạo đến các Cục Hải quan tỉnh, thành phố về việc khai và chia sẻ dữ liệu nguồn gốc phương tiện giao thông nhập khẩu.
Theo Tổng cục Hải quan, thực hiện Nghị quyết 169/NQ-CP (11/11/2020), Bộ Tài chính có công văn về việc khai và chia sẻ dữ liệu nguồn gốc phương tiện giao thông nhập khẩu.
Theo đó, từ ngày 1/12/2020, cơ quan hải quan không thực hiện thủ tục xác nhận tờ khai nguồn gốc đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ thuộc đối tượng được đăng ký theo quy định tại Thông tư 58/2020/TT-BCA ngày 16/6/2020 của Bộ Công an. Từ ngày 1/7/2021, không thực hiện thủ tục xác nhận tờ khai nguồn gốc đối với phương tiện là xe cơ giới sử dụng vào mục đích quốc phòng theo quy định tại Thông tư 102/2016/TT-BQP ngày 29/6/2016 của Bộ Quốc phòng.
Tổng cục Hải quan cho biết, thời gian qua, đơn vị này đã phối hợp với Cục Xe-Máy (Bộ Quốc phòng) hoàn thành việc kết nối hệ thống và chia sẻ dữ liệu nguồn gốc phương tiện giao thông nhập khẩu thông qua trục liên thông văn bản của Chính phủ.
Do vậy, từ ngày 1/7, Cục Hải quan các tỉnh, thành phố làm đúng hướng dẫn của Bộ Tài chính, không thực hiện thủ tục xác nhận tờ khai nguồn gốc đối với phương tiện giao thông đường bộ nhập khẩu. Từ thời điểm này, sẽ chỉ sử dụng tờ khai hải quan điện tử làm căn cứ xác định phương tiện hoàn thành thủ tục nhập khẩu.
Đề xuất bãi bỏ thủ tục xác nhận tờ khai nguồn gốc là một những cải cách thủ tục hành chính và thực hiện dịch vụ công trực tuyến nổi bật của Tổng cục Hải quan.
Trước đó, lãnh đạo Cục Giám sát quản lý về Hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết, việc bãi bỏ thủ tục xác nhận tờ khai nguồn gốc đối với phương tiện giao thông đường bộ nhập khẩu đã mang lại nhiều lợi ích cho cơ quan quản lý, người dân và doanh nghiệp.
Cụ thể, nhiều thủ tục, giấy tờ không cần thiết đã được bãi bỏ; dữ liệu nguồn gốc của phương tiện trên hệ thống đảm bảo độ chính xác, hạn chế được tình trạng làm giả hồ sơ giấy tờ, phù hợp với bối cảnh Chính phủ đang đẩy mạnh giải pháp cải cách thủ tục hành chính, sử dụng dịch vụ công quốc gia.
Đại diện Tổng cục Hải quan chia sẻ, theo tính toán sơ bộ dựa trên kết quả khảo sát từ doanh nghiệp và báo cáo của Cục Hải quan tỉnh/thành phố, việc bãi bỏ thủ tục xác nhận tờ khai nguồn gốc có thể giúp tiết kiệm được hàng trăm ngàn giờ công mỗi năm. Trong khi đó, các doanh nghiệp cũng tiết kiệm được hàng chục tỷ đồng chi phí và giảm bớt nhiều nhân lực.
Cơ quan Hải quan cũng phối hợp với Bộ Công an đảm bảo việc chia sẻ dữ liệu giữa đơn vị này với Cục Cảnh sát Giao thông qua Hệ thống dịch vụ công quốc gia, phục vụ việc đăng ký phương tiện được thông suốt.
Phía Tổng cục Hải quan đã có hướng dẫn hải quan các địa phương về việc khai, tạo cơ sở dữ liệu điện tử nguồn gốc phương tiện nhập khẩu với cơ quan đăng ký xe. Cơ sở dữ liệu tờ khai nhập khẩu phương tiện giao thông cơ giới đường bộ để cung cấp dữ liệu điện tử cho các cơ quan liên quan phục vụ thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký phương tiện.
Để có dữ liệu cho cơ sở dữ liệu phương tiện giao thông, đối với mỗi tờ khai nhập khẩu phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, người khai hải quan thực hiện nhập dữ liệu vào file thông tin phương tiện, khai hải quan, sửa thông tin phương tiện và kiểm tra thông tin phương tiện.
Duy Vũ
Từ ngày 1/7, căn cứ vào danh mục mạng lưới tuyến vận tải hành khách cố định, các đơn vị kinh doanh vận tải có thể chọn giờ xuất bến và đăng ký khai thác tuyến vận tải trực tuyến qua Cổng dịch vụ công Bộ Giao thông vận tải.
" alt=""/>Chính thức bỏ tờ khai nguồn gốc với xe nhập khẩuNhịn làm "chuyện ấy" và những hậu quả đáng tiếc đến không ngờ" alt=""/>Những sự cố khi làm “chuyện ấy” khiến mẹ bầu xấu hổ